książki dla dzieci opinie | LEKKIE PIÓRA

„Baśniobór”, Brandon Mull

Dla Kendry i Setha wizyta u dziadków staje się przygodą życia. Dom na uboczu, piękny ogród i otaczający go wokół niezmierzony las okazują się siedzibą wszelkich istot magicznych, o których kiedykolwiek czytali – w podaniach, legendach i mitologiach. To właśnie tytułowy Baśniobór. Rezerwat dobrych i złych mocy, a jego strażnikami są dziadkowie głównych bohaterów.

Dziadek Sorenson odkrywa przed wnukami tajemnice swojego dziedzictwa powoli. Wykłada karty, jedna za drugą, w odpowiedzi na ich poczynania. Chce się przekonać, czy może im zaufać, czy są gotowi, aby poznać prawdę. A same dzieci – jak to dzieci – mają swoje mocne i słabe strony. Są jednak odważne i inteligentne. To właśnie bystrość umysłu uruchamia w nich pokłady ciekawości i potrzebę poznania otoczenia. Im więcej tajemnic, tym większa pokusa. Jedenastoletni Seth jest jeszcze zbyt młody, aby poważnie traktować niebezpieczeństwo. Ufny w swoją odwagę i siłę bez zmrużenia oka łamie wszelkie zasady i ustalenia. To wpędza w kłopoty – nie tylko jego samego, ale i całą rodzinę. O trzy lata starsza siostra wie już co to rozsądek. Niechętnie podejmuje wyzwania, ale za to z dobrze rozumianą odpowiedzialnością przestrzega reguł i dotrzymuje zawartych umów. Taka postawa zapewnia jej w Baśnioborze nietykalność, na mocy zawartego setki lat temu porozumienia między istotami magicznymi a chroniącymi ich ludźmi. Zatem: przestrzeganie zasad popłaca, ich lekceważenie piętrzy problemy. Książka oferuje więc swoim młodym czytelnikom naukę, o której pomarzyć mogą wszyscy rodzice. Czy to zadziała? Nie wiem. Ale wiem, że wychowanie polega na powtórzeniu tej samej prawdy setki razy. Kilka razy powtórzy ją zamiast nas autor. Mnie osobiście ta propozycja wydaje się kusząca 😉

Wracając do samej lektury. Powieść jest naprawdę ciekawa. Akcja rozwija się powoli, ale wystarczająco dynamicznie, aby nie mieć ochoty na odłożenie książki przed snem. A wtedy: uwaga! Nie wiadomo jaki figiel spłata nam nasza wyobraźnia. Przedstawiony w książce świat fantasy pełen jest magii, dobrych i złych mocy, przenikających się czarów i konfliktów. Pełen jest również przyczynków do refleksji i zastanowienia się nad postępowaniem bohaterów i ewentualnie swoim własnym. Wszystko to sprawia, że książka jest raczej dedykowana dla starszych dzieci – od 11 do 14 lat. A wraz z nią wszystkie pięć następujące po niej, ponieważ „Baśniobór” daje początek całej serii. Miłej lektury!

„Hotel Winterhouse”, Ben Guterson

Każdy z nas ma moc. Moc czynienia dobra albo zła. Każdy z nas może wybrać drogę ku dobru, albo ulec pokusie czynienia zła. Zło też może być atrakcyjne. Trzeba mieć w sobie siłę, żeby mu się oprzeć. Czasami się nie udaje, ale kiedy celem jest dobro, małe chwile zbłądzenia nie mogą zaszkodzić. Wręcz odwrotnie – mogą zdeterminować.

11-letnia Elisabeth Somers, główna bohaterka powieści Bena Gutersona dowiaduje się tego podczas niespodziewanego pobytu w hotelu Winterhouse. Wszystko, co się z nim wiąże jest tajemnicze. Tajemnicą owiany jest sam powód przyjazdu dziewczynki do zimowego ośrodka, tajemniczy jego właściciel opowiada o równie tajemniczej swojej rodzinie, która z pokolenia na pokolenie zarządza hotelem, tajemnicza bibliotekarka w tajemniczej bibliotece strzeże bogatego księgozbioru, a wraz z nim tajemniczej książki, o której nikt nic nie wie. Tajemnicza para państwa Hims z tajemniczą skrzynią okrywa tajemnicą apartament, który zajmuje. Tajemnicy dopełnia zaszyfrowany przekaz założyciela ośrodka umieszczony na jego portrecie. Wszystkie te tajemnice próbuje odkryć mała Elisabeth, a w rezultacie odkrywa również tajemnicę o sobie. Po pierwsze odkrywa tajemnicę swojego pochodzenia, po drugie – moc, którą posiada, po trzecie – dowiaduje się czym jest prawdziwa przyjaźń, po czwarte, że są w jej duszy miejsca, w których mocno ukryta drzemie fascynacja złem. Wszystko to zaskakuje główną bohaterkę, każe jej wejrzeć w głąb siebie i wyciągać wnioski. Uczy pokory wobec tajemnych sił, które sprawiają, że człowiek kieruje się ku dobru, jak i ulega „ciemnej stronie mocy”. Cała ta nauka nie odbywa się nachalnie, nie pachnie moralizatorstwem i celami edukacyjnymi. Jest dobrym mini thrillerem dla dzieci z wartką fabułą, zwrotami akcji i stopniowaniem napięcia. Czyta się go szybko i z wypiekami na twarzy. Książka dostarcza wiele emocji i z każdym rozdziałem rozbudza ciekawość czytelnika – od chwili, gdy poznaje niezwykle inteligentną sierotę przygarniętą przez niezbyt miłe wujostwo, poprzez jej niecodzienną podróż, historię rodzącej się przyjaźni z Freddim, odkrycie tajemnicy rodziny Fallsów, rozwiązanie hotelowej zagadki, po niespodziewane zakończenie wieńczące fabułę. Wszystko to uczy główną bohaterkę i wszystkich śledzących jej losy, że przyjaźń polega na wzajemnym szacunku i tolerancji, uwadze dla zainteresowań innych ale bez rezygnacji z własnych, na zaufaniu i uczciwości i na „graniu w otwarte karty”. Uczy też, że natura świata i ludzi opiera się na dualizmie, że dobro i zło są na siebie skazane, że jedno nie może istnieć bez drugiego i że każdy musi wybrać, czy chce być bardziej dobry, czy bardziej zły, bo o czystej formie nie ma co marzyć.

„Amelia i Kuba. Mi się podoba”, Rafał Kosik

Był mały, łysy i nie miał jednej nogi. Nazwała go Zydel. Myślała, że będzie mogła go przygarnąć, ale jest uczulona na psy. Nie szkodzi. Jej determinacja i tak odmieniła pieski psi los. Zydel znalazł nowy dom.

Facebook jest pełen zdjęć opuszczonych psów, którym miłośnicy zwierząt próbują znaleźć właściciela. Są nieszczęśliwe, opuszczone, a czasami celowo skrzywdzone. Mieszkają w schroniskach lub u tymczasowych opiekunów. Czekają na świeżą wodę i pełną miskę, ale przede wszystkim na miłość – tą, którą mogą dostać i tą, którą mogą ofiarować. I to właśnie jest tematem nowej książki Rafała Kosika z serii „Amelia i Kuba”.

Główni bohaterowie za sprawą sześcioletniej Mi wikłają się w akcję uchronienia przed niebezpieczeństwem uśpienia schorowanego psa ze schroniska i mimo, że niebezpieczeństwo to było tylko wytworem ich wyobraźni, to jednak było warto. Wspomniany już Zydel trafił bowiem w ręce nowego właściciela, dzięki któremu znowu zaufał ludziom, a nowy właściciel ostatecznie rozstał się ze swoją samotnością. I to właściwie cała akcja. Ale oprócz niej jest jeszcze wątek balu przebierańców, inwazji szczurów, historia damsko-męskich, a raczej dziewczęco-chłopięcych relacji, lojalności, asertywności, odpowiedzialności, kombinacji i odrobiny sprytu – czyli to wszystko, co składa się na skomplikowane życie młodszych nastolatków. No i oczywiście, jak to autor ma w zwyczaju, nic nie dzieje się bez przyczyny. Każdy element, jak przy układaniu puzzli, jest istotny, by złożyć w całość historię (chociaż uważny czytelnik wyłapie pewną nieścisłość), która bawi i uczy. Bo że jest tam nauka, nie mam wątpliwości. Schowana z finezją nie razi, nie nudzi, nie odstręcza ale dyskretnie wlewa się w umysły młodych czytelników. Powieść uczy przede wszystkim, że warto myśleć, co we współczesnym świecie naszych dzieci nie jest wcale takie oczywiste; uczy, że warto mieć swoje zdanie i krytyczny osąd sytuacji, nawet w odniesieniu do ukochanych przez nie filmików z Youtube’a; że wiedzę warto traktować selektywnie i że warto wykorzystywać ją na co dzień; że warto być lojalnym i wrażliwym na cierpienie innych, także naszych „mniejszych braci”; że nie można pochopnie wyciągać wniosków i oceniać ludzi nie poznając ich bliżej. Uczy też po prostu poprawnej polszczyzny, bo autor włada nią z dużą swobodą, nie tylko przestrzegając jej reguł, ale również te reguły wyjaśniając. Kwestia poprawnego stosowania zaimków – na przykład – raz na zawsze po przeczytaniu książki zostanie rozwiązana. A dlaczego w tytule akurat jest inaczej niż powinno? Nie będę wyjaśniać. Niech Wasze dzieci odkryją to same. Polecam tą książkę. Mnie się podoba…

„Tadeusz Kościuszko. Wakacje z wodzem”, Izabela Degórska

Czy bohaterowie rodem z historii Polski mogą być dla współczesnych dzieci atrakcyjni? Czy mogą wzbudzić podziw i zaimponować? Okazuje się, że tak. Trzeba tylko poszperać w wiadomościach historycznych i pokazać ich ludzkie oblicze. I jeszcze podać to w atrakcyjnej formie.

Króciutka powieść dla dzieci we wczesnym wieku szkolnym o Tadeuszu Kościuszce z serii „Polscy Superbohaterowie” Wydawnictwa RM spełnia te założenia. Po pierwsze dlatego, że Naczelnik Insurekcji był postacią barwną. Sam żądny przygód i adrenaliny nieustannie pakował się w tarapaty. W słusznej co prawda sprawie, ale jednak. Cóż więcej potrzeba, aby rozpalić dziecięcą wyobraźnię. Najpierw Szkoła Rycerska, nieszczęśliwa miłość, feralny rejs do Ameryki Północnej, który zakończył się niespodziewanie na jednej z karaibskich wysp, brawurowa kariera w amerykańskiej armii, przyjaźń z Indianami, popularność i sława za oceanem oraz szacunek i respekt po powrocie do Polski. No i samo powstanie 1794 roku, które i swoją nazwę zyskało od imienia przywódcy. Co prawda zakończyło się klęską, ale miało też przecież swoje Racławice, no i idee nawiązujące do Konstytucji 3 Maja. Jednym słowem: Tadeusz Kościuszko to po prostu bohater – honorowy, dzielny, odważny, zasłużony dla społeczeństwa i ojczyzny, ale przy okazji też człowiek – porywczy, śmiały, uczciwy. Takiego właśnie poznają go Antoś, Kuba i Sonia, takiego przedstawia go im w opowieściach dziadek Adam i babcia Kasia z Olszówki, u których spędzają wakacje. A przy okazji uczą się jeździć konno, poznają osiemnastowieczną broń białą, ćwiczą szermierkę i wikłają w konflikt wyboru odtwórcy roli Naczelnika podczas inscenizacji składania przysięgi na Krakowskim Rynku. Rozwiązanie przychodzi nieoczekiwanie i sprawia im wszystkim, a zwłaszcza Antosiowi ogromną przyjemność. A najważniejsze, że przywieziona na wakacje konsola zdążyła się mocno przez te wszystkie dni zakurzyć 😉

Takiego obrotu sprawy i Wam, i Waszym dzieciom również przed nadchodzącą Majówką życzę. A na wypadek, gdyby nie dopisała pogoda nadmieniam, że w ramach serii „Polscy Superbohaterowie” ukazały się następujące tytuły: „Mieszko I”, „Irena Sendlerowa”, „Jan III Sobieski”, „Maria Skłodowska-Curie”, „Marszałek Józef Piłsudski” i „Rotmistrz Witold Pilecki”. Może to dobry pomysł, aby w dniach, gdy świętujemy niecodzienną dojrzałość polskiej myśli politycznej, czyli dzień uchwalenia Konstytucji 3 Maja, pokazać naszym dzieciom tych, którzy wybrzmieli w naszej historii.

„Mieszko I. Tajemnicze drewienko”, Magdalena Koziarek; ilustracje: Elżbieta Moyski; wydawnictwo: Wydawnictwo RM;

„Na przykład Małgośka”, Paweł Beręsewicz

Robert jedzie na obóz tenisowy. W tenisa gra świetnie, ma do tego talent. Niespodziewanie jednak wyjazd staje się szkołą życia. I nie chodzi tu o wirtuozerię na korcie, nie chodzi też wcale o przetrwanie nocą w ciemnym lesie, ani nawet o konfrontację z wampirem. Chodzi tu o relacje ze zwykłą dziewczyną. Na przykład Małgośką.

Bo Robert ma jedenaście lat. Sporo już wie o życiu. Umie sam sobie spakować walizkę, umie poradzić sobie z kolegami, jest przygotowany na stawienie czoła trenerowi, który jego zdaniem przeobraża się nocą w wampira. Ale nie wie jeszcze, że z dziewczyną można fajnie spędzić czas, a rozmowa z nią nie jest powodem do wstydu. Małgośka jest dla Roberta super. Super gra w tenisa, super sobie radzi w śledzeniu wampira, ma super pomysły i super… piegi. Robertowi trudno się w tym wszystkim zorientować. Nieznane emocje, które budzi w nim znajomość z dziewczyną wywracają jego poukładany chłopięcy świat. W tej zmienionej rzeczywistości trudno mu się zorientować, wszystko miesza się i komplikuje, a szczera rozmowa z trenerką Olą jeszcze dolewa oliwy do ognia. Na skutek różnych niedopowiedzeń i ogólnego niezrozumienia fabuła gmatwa się i zawiązuje w węzeł gordyjski. Pani Ola, która kocha się w panu Mariuszu, pan Mariusz, który robi wszystko, aby zbliżyć się do pani Oli, Robert i Małgośka, którzy próbując uchronić przed nim panią Olę, skutecznie mu to uniemożliwiają (i to wcale nie z przekonania, że ten związek nie ma szans, ale z pewności, że pan Mariusz ze swoimi rozrośniętymi „trójkami” jest najprawdziwszym wampirem). Brzmi niejasno? No właśnie. Trzeba przeczytać.

Książka jest naprawdę „fajna”, rozrywkowa, w której dużo się dzieje, a opowieść o tym spisana jest lekkim, swobodnie „lejącym się” językiem. Czyta się miło i szybko, przy okazji uświadamiając sobie, że nie zawsze się wygrywa, a porażka też może być całkiem „spoko”; że nie można wyciągać zbyt pochopnych wniosków; no i że dziewczyny naprawdę nie pochodzą z innego świata. Autor na mocnym luzie wprowadza swoich czytelników w kuluary damsko-męskich relacji towarzyskich na poziomie młodszych nastolatków, oswajając ich powoli z tym, co jeszcze dla nich niezrozumiałe, wstydliwe, a nawet przerażające. Ale przecież głównemu bohaterowi się udało… „To, co zamierzał teraz zrobić, wymagało prawdziwego męstwa. Ale przecież Robert potrafił w środku nocy w czasie pełni księżyca rzucić główką czosnku w krwiożerczego Wampira. Miał więc też chyba tyle odwagi, żeby zadzwonić do zwykłej niegroźnej dziewczyny – na przykład Małgośki.”

Naszym dzieciom też może się udać 😊